OMA, RAK Gateway, Ras Al Khaimah, Παλασίδου Ελένη

PROJECT: RAK Gateway
STATUS: Design Development
CLIENt: RAK Gateway Authority
LOCATION: Ras Al Khaimah, United Arab Emirates
BUDGET: N/A
SITE: Ras Al Khaimah - furthest north of the UAE’s seven emirates
PROGRAM: Proposed GFA 994.600m2; total site area 1.204.200 m2;
Partners:
Rem Koolhaas, Reinier de Graaf
Associate:
Beth Hughes
Team Schematic Design:
Jin Hong Jeon, Bin Kim, Mirai Morita, Erica Osterlund, Matthew Seidel, Shuo Wang, Jing Zang,
Team Concept Design:
Samir Bantal, Martin Galovsky, Ravi Kamisetti, Barend Koolhaas, Tomek Bartczak, Philippe Braun, Kai van Hasselt, Beth Hughes, Pieter Janssens, Bin Kim, Daniel Klos, Miho Mazereeuw, Morai Morita, Nicola Nett, Alain Peauroi, Mariano Sagasta, Christin Svensson, Daliana Suryawinata

ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Παρά τις πιέσεις να ακολουθήσουν τους αυξημένους ρυθμούς ανάπτυξης, πολλές περιοχές στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα παραμένουν σχετικά παρθένες, μη έχοντας “αναπτυχθεί” όσο το Dubai και το Abu Dhabi αποφεύγοντας αυτόν τον “παγκόσμιο μοντερνισμό”. Η νέα “πόλη στην έρημο” θα αποτελέσει την αρχή μιας νέας εποχής για την ανάπτυξη του Εμιράτου του Ras al Khaimah, του βορειότερου από τα επτά, και τέταρτου σε μέγεθος με βάση τον πληθυσμό. Δεν θα μπορούσε να παραληφθεί το γεγονός ότι η θέση του βρίσκεται πάνω σε έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς δρόμους του κόσμου. Η εκτέλεση του έργου θα γίνει σε πέντε φάσεις, η πρώτη από τις οποίες θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί ως το 2012.

ΧΡΗΣΕΙΣ ΓΗΣ

Στην περιοχή θα περιλαμβάνονται οι εξής λειτουργίες:
Κτίρια γραφείων και κατοικίας, ξενοδοχεία, αθλητικές εγκαταστάσεις και εγκα-ταστάσεις ψυχαγωγίας, βιομηχανία, εκθεσιακό κέντρο και κέντρο εμπορίου.

CONCEPT
Για την κατασκευή της πόλης προβλέπεται να χρησιμοποιηθούν τοπικά υλικά αλλά και αισθητική με το σκεπτικό ότι αυτός είναι ένας τρόπος για την εξασφάλιση μεγαλύτερης βιωσιμότητας του έργου. Οι καθαρές γεωμετρικές μορφές, η αποφυγή της αυθαίρετης καμπύλης και ο ορθογωνικός σχεδιασμός είναι χαρακτηριστικά στοιχεία της σύνθεσης.
ΚΤΙΡΙΑ-ΑΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Βασικό μέλημα του σχεδιασμού στη συγκεκριμένη περιοχή, όπου το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η έκθεσή της σε ηλιακή ακτινοβολία καθόλη τη διάρκεια της ημέρας, αποτελεί η ελάττωση του ποσοστού της άμεσης ακτινοβολίας που δέχεται. Επιτακτική κρίθηκε λοιπόν μια σειρά χειρισμών, όπως η ελάττωση του πλάτους των δρόμων, με παράλληλη τη δημιουργία ψηλών κτιρίων, καθώς επίσης και η χρήση ανοιχτών χώρων πρασίνου, με σκοπό τον περιορισμό του φυσικού φωτισμού και τη μέγιστη δυνατή σκίαση.

ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ
Χρησιμοποιώντας ηλιακή τεχνολογία θα δοθεί ενέργεια στα 1.204.200 m2 της περιοχής. Αρχές με τις οποίες πορεύεται πληθώρα αρχιτεκτόνων, όπως η εξασφάλιση χαμηλής πυκνότητας, ευρυχωρίας, απεριόριστου πράσινου (ειδικά γρασιδιού που απαιτεί διαρκή συντήρηση) συγκρούονται με το γενικότερο πνεύμα της συγκεκριμένης σύνθεσης. Η πόλη αποτελεί στην ουσία ένα συμπαγές οχυρό αστικοποίησης όπου η εργασία και η ζωή σε αυτό σχηματίζουν ένα ενοποιημένο σύνολο. Πρόκειται για ένα εναλλακτικό μοντέλο στο οποίο η συγκέντρωση, η εγγύτητα, η πυκνότητα, η συνεργασία, η σχετικά μεγάλη μάζα αποτελούν τα βασικά χαρακτηριστικά της όλης σύνθεσης. Προκύπτουν όμως όχι ως μια αντίδραση απέναντι στην ισχύουσα κατάσταση αλλά από απόλυτη αναγκαιότητα ,αφού επιβάλλονται από τις τοπικές γεωμορφολογικές κλιματικές και πολιτισμικές συνθήκες.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Κατά καιρούς έχουν γίνει προτάσεις σε ανάλογες περιοχές με τη λογική ότι θα μπορούσαν να έχουν κατασκευαστεί οπουδήποτε αλλού, έχοντας ως επακόλουθο τη μετατροπή μεγάλων τμημάτων της ερήμου σε περιοχές υψηλού κόστους συντήρησης και όχι μόνο οικονομικού.. Συχνά μετατρέπονται σε “οικολογικές βόμβες” λόγω των αυξημένων απαιτήσεων σε κατανάλωση νερού και ενέργειας
Οι OMA επιχειρούν ένα τεράστιο άλμα για την επίλυση τέτοιων προβλημάτων που θα μπορούσαν να προκύψουν κατά την εφαρμογή του σχεδίου, για την ανάδειξη της περιοχής. Ας αναλογιστούμε το εξής : σχετικά με την πόλη, οι θεραπείες του 20ου αιώνα μπορεί να αποδειχθούν νοσηρές στον 21ο αιώνα, με αποτέλεσμα αρχές που ισχύουν παραδοσιακά να αναιρούνται. Προχωρούν στη δημιουργία μιας φιλόξενης πόλης σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον, γεγονός που καθιστά την πρόταση το λιγότερο ενδιαφέρουσα.

“When it comes to the city, 20th century cures may yet prove 21st century ails”

ΠΗΓΕΣ
www.oma.eu
www.dezeen.com
www.pushpullbar.com
www.bdonline.co.uk
www.architecturelab.blogspot.com


ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Όλες οι μελέτες που προαναφέρθηκαν δεν έχουν εφαρμοστεί ακόμη αλλά πρόκειται να υλοποιηθούν στο άμεσο μέλλον. Οι δύο από αυτές, της Ζaha Ηadid στην Κωνσταντινούπολη και του Dominique Perrault στη Σόφια, αποτελούν μελέτες επέμβασης σε υφιστάμενα κέντρα πόλεων, γεγονός που συντελεί στην αύξηση του βαθμού δυσκολίας και λεπτότητας των χειρισμών. Οι αρχιτέκτονες είναι υποχρεωμένοι να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τον υπάρχοντα αστικό ιστό και τις ιδιαίτερες σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα σε αυτόν, καθώς επίσης και την τοπική αρχιτεκτονική, ως έναν βαθμό. Επιδιώκουν να δημιουργήσουν ένα νέο σύνολο που θα προσαρμόζεται στις ισχύουσες συνθήκες και αρχιτεκτονική, και σεβόμενοι την τελευταία να συνδράμουν στη βελτίωση της εικόνας ολόκληρης της πόλης και στην αναβάθμισή της. Η τρίτη πρόταση των ΟΜΑ αν και προβλέπει τη δημιουργία μιας νέας πόλης εξολοκλήρου, σε ένα περιβάλλον αρκετά αφιλόξενο, έχουν ληφθεί υπόψη οι τοπικές συνθήκες και αισθητική για την μέγιστη δυνατή αφομοίωσή της.
Σε αντίθεση με την τελευταία αυτή πρόταση οι δυο προηγούμενες δίνουν έμφαση σε ένα κεντρικό στοιχείο που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της όλης σύνθεσης που τρέχει σε ολόκληρη την έκτασή της. Στη Σόφια το κεντρικό αυτό στοιχείο είναι η ζώνη πρασίνου που ενώνει τις δυο κύριες εισόδους της, ενώ στην Κωνσταντινούπολη τον ρόλο αυτό έχει αναλάβει μια νέα κύρια λεωφόρος βελτιώνοντας τις οδικές συνδέσεις.
Αν και ο σχεδιασμός βασίζεται σε επιμέρους concept, διαφορετικό σε κάθε περίπτωση, σε όλες τις μελέτες η μορφολογία του εδάφους και γενικότερα οι τοπικές γεωμορφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες είναι ο βασικός παράγοντας στη διαμόρφωση των χαράξεων και των κτισμάτων. Στη Σόφια και την Κωνσταντινούπολη η κορυφογραμμή των κτιρίων ακολουθεί το λοφώδες τοπίο και γενικά γίνεται χρήση της καμπύλης δημιουργώντας μαιάνδρους σε πολλά σημεία. Στην πόλη στην έρημο, στην περιοχή Ras Al Khaimah, ο σχεδιασμός στηρίζεται σε ένα περισσότερο ορθοκανονικό σύστημα περισσότερο αυστηρό, ανάλογο του τοπίου στο οποίο εντάσσεται, με αποφυγή της εκτεταμένης χρήσης καμπύλης.
Ιδιαίτερη έμφαση στον τομέα προστασίας του περιβάλλοντος δίνεται στη μελέτη της πόλης στην έρημο αλλά και στη Σόφια, ενώ κάτι ανάλογο δεν τονίζεται, άμεσα τουλάχιστον στην Κωνσταντινούπολη. Ειδικά στην πρώτη περίπτωση ενδιαφέρον προκαλεί το επιχείρημα στο οποίο στηρίχθηκε ή αναίρεση θεμελιωδών αρχών του αστικού σχεδιασμού, σχετικά με την πυκνότητα και την έκταση των περιοχών πρασίνου, το οποίο συνοψίζεται στη φράση:
“When it comes to the city, 20th century cures may yet prove 21st century ails”
Μένει να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη και την υλοποίησή τους..